Sa harap ng kawalan ng katiyakan, isang monasteryo sa Cebu City ang kumupkop sa isang babaeng nasa panganib mula sa kanyang pamahalaan.
Nagtago siya sa likod ng mga cloistered wall ng Carmelite Monastery sa Barangay Mabolo sa loob lamang ng 14 na oras. Ngunit sapat na para kay Cory Aquino na makaligtas sa gabi mula sa mga mata ng militar ng isang diktadura.
Pagkaraan ng tatlong dekada, buong galak na naalala ng mga madre ng Carmelite ang panahong binuksan nila ang kanilang pinto kay Cory.
“Kailangan nating panatilihing buhay ang alaala. Kailangan nating ipagpatuloy ang pagsasalaysay ng kuwento tulad ng kung paano muling isinasabuhay ng mga Hebreo ang kuwento ng pagtubos. Sa pamamagitan ng pagbibigay-pansin sa kasaysayan, natututo tayo ng mga aral,” ang sabi ng 87-anyos na si Mother Mary Aimee Ataviado, na Mother Superior noong nagpalipas si Cory ng isang gabi sa monasteryo noong 1986.
Maliban sa kanilang regular na misa at iskedyul ng panalangin, ang mga madre ay walang espesyal na aktibidad para sa ika-30 anibersaryo ng magdamag na pamamalagi ni Cory sa monasteryo gayundin sa
People Power Revolution na nagpabagsak sa diktadurang Marcos.
Ngunit ang kambal na pangyayari ay laging may hindi maalis na marka sa kasaysayan ng Order of the Carmelite sa Cebu.
Natatandaan pa ni Ataviado ang tawag sa telepono mula sa malapit na kaibigan ni Cory na si Nancy Cuenco, bandang 8:30 p.m. noong Peb. 22, 1986.
“Iyon ay kaarawan ko. Naghuhugas ng pinggan ang mga madre pagkatapos ng hapunan nang tawagan ako ni Nancy at tanungin kung maaari niyang dalhin si Cory dahil nasa panganib siya, “sabi niya.
Si Cory at ang kanyang running mate na si Salvador “Doy” Laurel ay nasa Cebu para maglunsad ng civil disobedience campaign laban kay Marcos sa Fuente Osmeña rotunda. Kasama nila ay
Ang bunsong anak ni Cory na si Kris, noon ay 14 taong gulang, at kapatid na si Jose “Peping” Cojuanco.
Noong araw na iyon, ang Ministro ng Depensa na si Juan Ponce Enrile at ang Deputy Chief of Staff ng Philippine constabulary na si Fidel Ramos ay binawi lamang ang kanilang suporta mula sa
Pangulong Ferdinand Marcos at ikinulong sa Camp Aguinaldo, ang punong tanggapan ng Sandatahang Lakas.
Hiniling sa kanya ng mga tagasuporta ni Cory na magpalipas ng gabi sa Cebu dahil masyadong delikado para sa kanya na bumalik sa Maynila.
Sa Maynila, libu-libong Pilipino ang nagsimulang magtipun-tipon sa kahabaan ng Epifanio de los Santos Ave. (Edsa) at Boni Serrano Ave., sa pagitan ng Camps Aguinaldo at Crame (punong-tanggapan ng pulisya), na nagpoprotekta sa mga nag-aalsa na sundalo at pulis at nanawagan na bumaba si Marcos sa pwesto.
Sa Cebu, para linlangin ang mga ahente ng militar na bumubuntot kay Cory, isang convoy ng mga sasakyan na kasama ni Cory diumano sa isa sa kanila ang pumunta sa Cebu Airport sa Mactan Island. Si Cory ay talagang dinadala sa monasteryo ng asawa ni Nancy, si Antonio, isa sa mga nangungunang oposisyon sa Cebu.
Inihayag ni Ataviado na natagalan bago nakarating si Cory sa monasteryo dahil kailangan nilang hanapin si Kris na nawawala. Matapos ang isang galit na galit na paghahanap, nalaman nilang nag-shopping si Kris kasama ang mga kaibigan.
Dumating si Cory at ang kanyang grupo sa kumbento pasado alas-9 ng gabi, nakapatay ang mga ilaw ng sasakyan upang maiwasang matuklasan. Dumaan din ang kotse sa mas maliit na gate ng compound para sa mga supply delivery van.
Pagdating sa loob, naalala ni Ataviado si Cory na sumisigaw, “Oh, ito ay parang Tunog ng Musika,” na tumutukoy sa bahaging iyon ng 1965 musical film nang ang pamilya Von Trapp ay tumakas mula sa kanilang tinubuang-bayan na Austria upang maiwasan ang pag-uusig ng militar.
“And then she asked us, ‘Is it safe here?’ Out of the blue, I answered, ‘Kailangan muna nila kaming patayin bago ka nila maabot.’ Dahil doon, she felt safe,” sabi ng madre.
Ang Carmelite Monastery, na tahanan ng mga contemplative madre sa ilalim ng “Papal enclosure,” ay hindi limitado sa mga tagalabas. Tanging ang mga pinuno ng estado ay hindi kasama sa naturang panuntunan.
Si Marcos, na may hawak ng kapangyarihan sa bansa sa loob ng 20 taon, ay idineklara lamang na nanalo sa snap elections laban kay Cory Aquino, ang balo ng pinaslang na si Senador Benigno “Ninoy” Aquino.
Sa mata ng maraming Pilipino, nanalo si Cory sa snap polls na napinsala ng malawakang pagdaraya, karahasan, at pagkawala ng karapatan ng mga botante.
“Walang sinuman ang dapat na pumasok sa monasteryo, ngunit pinayagan namin si Cory dahil talagang naniniwala kami na nanalo siya sa mga halalan, at kaya siya ang nararapat na pinuno ng estado sa oras na iyon,” sabi ni Ataviado. “Pinapasok namin siya nang may malinis na budhi na hindi namin nilalabag ang anumang mga tuntunin ng Simbahan. Para sa amin, siya ang pinuno ng estado.”
Sina Cory at Kris ang uupo sa pinakakumportableng silid na matatagpuan sa ikalawang palapag ng monasteryo, ngunit dahil mayroon itong dalawang malalaking bintana at terrace, hindi naramdaman ni Cory na ligtas doon. Pinili niya ang isang mas maliit na silid kung saan sila ni Kris ay natutulog kasama ng mga relihiyosong imahe at mga gamit sa opisina.
Ang mga madre ay napuyat magdamag at nagdasal. Nakita rin si Cory na nagdarasal ng Santo Rosaryo pasado alas-11 ng gabi.
Minsan bandang 2 a.m., sinabi ni Ataviado na nakarinig sila ng malakas na kalabog sa bakal na tarangkahan ng kumbento. “Lahat kami ay natakot. Nanginginig ako, iniisip ko na dumating na ang mga sundalo ni Marcos,” sabi ni Ataviado.
Nagsimula nang magplano ang mga madre kung paano itatago sina Cory at Kris, kasama na ang pagpapasuot sa kanila ng kanilang ugali, na nagpapanggap na mga madre. Iminungkahi ng ilan na itago ang mga ito sa kisame sa itaas ng loft ng choir.
Sinabi ni Ataviado na nagpasya silang huwag pansinin ang kalabog sa kanilang gate, kahit na natatakot sila sa loob. Makalipas ang halos 30 minuto, tumigil ang ingay sa labas. Kinabukasan, nalaman nila na ang mga bumutok sa gate ay mga tagasuporta ni Cory na gustong sumama sa kanila sa loob. Sila ay si Ramon Mitra Jr., na kalaunan ay naging ang
Tagapagsalita ng Kapulungan ng mga Kinatawan; John Osmeña, na naging senador at ngayon ay Mayor ng Toledo City; at Aquilino Pimentel Jr., na kalaunan ay namuno sa Department of Interior and Local Government at nahalal na senador.
Pagbisita ng United States Consul Blaire Porter
Noong umaga ding iyon, ibinunyag ni Ataviado na natanggap ni Cory sa kumbento ang ilang mahahalagang panauhin, kabilang sa kanila ang noon-United States Consul Blaire Porter, na dumating upang tiyakin na handang protektahan siya ng US sa pagbabalik sa Maynila.
“Nag-alok pa ang konsul ng submarino para makabalik si Cory sa Maynila,” ayon kay Ataviado.
Doon din sa monasteryo kung saan isinulat ni Cory, sa paghimok ng kanyang mga tagasuporta, ang talumpating binigkas niya pagdating niya sa Maynila, na hinihiling na bumaba sa pwesto si Marcos.
Sa gitna ng lahat, nanatiling kalmado si Cory, ipinagkatiwala ang lahat sa Diyos.
“Siya ay napaka madasalin, isang babae ng Diyos,” sabi ni Ataviado.
Umalis si Cory sa monasteryo patungo sa Maynila bandang alas-11 ng umaga ng Pebrero 23, 1986. Pagkaraan ng dalawang araw, malapit sa hatinggabi ng Pebrero 25, tumakas si Marcos sa Hawaii kasama ang kanyang pamilya.
Noon, pinasinayaan na si Cory bilang Pangulo ng bansa, na nanumpa sa tungkulin noong umaga ng Pebrero 25 ni Supreme Court Associate Justice Claudio Teehankee sa isang simpleng seremonya sa Club Filipino.
Si Cory, ngayon ay Presidente, ay bumalik sa kumbento noong 1992 bago matapos ang kanyang termino. Dalawang beses pa siyang bumalik, ang huli noong 1996, sabi ni Ataviado.
Habang ipinagdiriwang ng bansa ang ika-30 anibersaryo ng Edsa People Power Revolution, sinabi ni Ataviado ang mga salitang ito sa mga Pilipino:
“(If we look at our history), talagang inaalagaan tayo ng Diyos. Patuloy tayong matuto sa mga pangyayari sa buhay at gawin ang ating makakaya upang gawin ang kalooban ng Diyos dahil dito nakasalalay ang pag-unlad ng bansa at ang kaligtasan ng ating mga kaluluwa.
“Masasabi nating may misyon talaga ang Diyos para sa Pilipinas. Walang katapusan ang mga problema, pero kailangan nating patuloy na magtrabaho (para sa ikabubuti ng ating bansa).